Bong bóng dotcom là gì?

Bong bóng dotcom (Dotcom Bubble) là một hiện tượng bong bóng kinh tế liên quan đến ngành công nghệ trong những năm 1990 – 2000 ở Hoa Kỳ. Sự kiện này được kích hoạt bởi sự thổi phồng về ngành công nghiệp Internet, cũng như sự chú ý của giới truyền thông và sự điên cuồng của các nhà đầu tư vào các công ty "dotcom". Các công ty này phần lớn là những công ty có tên miền ".com".

"Dotcom" là tên gọi của đuôi ".com" - viết tắt của commercial ở cuối địa chỉ URL.

Lịch sử

Vào những năm 1990, cùng với tác động mang tính cách mạng của Internet đối với đời sống và hoạt động kinh doanh, cổ phiếu của các công ty có hậu tố ".com" trong tên của mình đều bứt phá mạnh mẽ. Cổ phiếu của 12 công ty có giá trị vốn hóa thị trường cao đã tăng hơn 1.000%, trong đó đáng chú ý là cổ phiếu của nhà sản xuất chip Qualcomm khi tăng vọt đến hơn 2.500%.

Giới đầu tư miệt mài mua vào cổ phiếu của các công ty công nghệ tiến hành IPO mà không biết rằng không phải công ty nào cũng có thể duy trì đà tăng trưởng của mình, hay thậm chí là có một kế hoạch kinh doanh khả dĩ.

Chính niềm tin thái quá này đã dẫn đến sự phát triển quá nóng và không bền vững của thị trường chứng khoán, khi giá của các cổ phiếu công nghệ vượt xa giá trị thật của chúng. Và cuối cùng thì cũng đến lúc bong bóng vỡ. Đến tháng 10/2002, chỉ số công nghệ Nasdaq đã giảm hơn 75% so với mức đỉnh 5.048,62 điểm đạt được vào tháng 3/2000.

Nhiều công ty internet bắt đầu công bố lợi nhuận bị giảm sút. Một số nhà đầu tư bắt đầu nhanh chóng rút vốn và chuyển hướng đầu tư sang các công cụ tài chính khác, dẫn đến tình trạng cổ phiếu bị bán tháo và lao dốc. Hàng loạt các công ty ".com" như Pets.com, Toys.com, và WebVan.com phá sản, cùng với nhiều công ty công nghệ lớn nhỏ khác. Thậm chí cả những công ty công nghệ lớn cũng không tránh khỏi liên lụy.

Nguyên nhân gây ra bong bóng dotcom

Các công ty "dotcom" bị định giá quá cao

Hầu hết các công ty công nghệ và internet trong thời kỳ Dotcom đều được định giá quá cao. Hệ số định giá cao được áp dụng cho các công ty công nghệ dẫn đến giá được thổi phồng nhiều lần. Điều này do nhu cầu ngày càng tăng và thiếu các mô hình định giá vững chắc.

Các nhà phân tích đã không tập trung vào các yếu tố cơ bản của doanh nghiệp này như khả năng tạo doanh thu. Trọng tâm của các yếu tố được xem xét là lưu lượng truy cập trang web mà không có giá trị gia tăng.

Nguồn vốn đầu tư mạo hiểm dồi dào

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến vụ nổ là nguồn vốn khổng lồ đổ vào các công ty khởi nghiệp công nghệ và internet của các nhà đầu tư mạo hiểm. Việc đầu tư ồ ạt này đã khiến bong bóng ngày càng mở rộng.

Sự điên cuồng của phương tiện truyền thông

Truyền thông khuyến khích mọi người đổ tiền vào các cổ phiếu rủi ro của các công ty công nghệ, internet bằng cách câu thần chú "kiếm tiền nhanh". Điều này đã làm cho bong bóng thêm mở rộng và căng lên.