ESOP là gì?

...

ESOP (Employee Stock Ownership Plan) là kế hoạch phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động trong công ty.

ESOP
💡
ESOP là một kế hoạch mang lại lợi ích cho người lao động trong công ty thông qua việc trở thành cổ đông của công ty.

ESOP giúp gắn kết lợi ích của người lao động và lợi ích của công ty.

Để thực hiện phát hành ESOP, công ty phải đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật.

ESOP là viết tắt của Employee Stock Ownership Plan - tạm dịch là kế hoạch phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động trong công ty. Công ty thực hiện ESOP bằng cách phát hành cổ phiếu cho người lao động hoặc chào bán cổ phiếu với giá thấp hơn so với giá thị trường.

Người lao động được lựa chọn thường là những nhân viên lâu năm hoặc là các nhà quản lý, lãnh đạo chủ chốt trong công ty.

Các công ty thường sử dụng ESOP như một chiến lược quản trị, qua đó gắn kết lợi ích của người lao động với lợi ích của công ty. Từ đó tạo thêm động lực làm việc cho người lao động đồng thời ràng buộc người lao động gắn bó lâu dài với công ty.

Ưu điểm của ESOP

Đối với người lao động

Nếu công ty kinh doanh hiệu quả, giá cổ phiếu sẽ tăng lên, giá trị của khoản ESOP cũng tăng theo.

Người lao động nhận thưởng bằng ESOP sẽ không phải đóng thuế thu nhập như hình thức thưởng bằng tiền.

Đối với công ty

Kết nối quyền lợi của nhân viên với quyền lợi của công ty. ESOP vừa có ý nghĩa như là một khoản khen thưởng cho nhân viên, vừa nhằm mục đích kết nối lợi ích của nhân viên với công ty.

Công ty không phải ghi nhận một khoản chi phí lương thưởng so với phương án thưởng bằng tiền. Thay vào đó, công ty sử dụng nguồn lợi nhuận giữ lại để phát hành cổ phiếu ESOP. Điều này đồng nghĩa với việc lợi nhuận được giữ lại để tái đầu tư.

Hạn chế của ESOP

Đối với người lao động

Nếu công ty kinh doanh không hiệu quả hoặc rủi ro từ giá cổ phiếu giảm, giá trị khoản ESOP cũng sẽ giảm theo.

ESOP sau khi phát hành sẽ bị hạn chế chuyển nhượng, thời gian hạn chế chuyển nhượng cũng được hiểu là thời gian người lao động phải cam kết gắn bó với công ty. Trong thời gian này nếu người lao động  nghỉ việc, khoản ESOP này cũng sẽ bị thu hồi lại.

Đối với công ty

Khi phát hành ESOP, lượng cổ phiếu sẽ tăng dẫn đến cổ phiếu bị pha loãng. Từ đó, tỷ suất lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu suy giảm theo.

Ngoài ra, với trường hợp ESOP được phát hành chủ yếu cho ban lãnh đạo có thể gây ra những xung đột lợi ích giữa các bên trong chính công ty.

Điều kiện phát hành ESOP

Việc phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động cần đáp ứng các điều kiện sau đây:

  1. Là công ty đại chúng, có chương trình lựa chọn và kế hoạch phát hành cổ phiếu được Đại hội đồng cổ đông thông qua;
  2. Tổng số cổ phiếu phát hành theo chương trình trong mỗi 12 tháng không được vượt quá 5% số cổ phần đang lưu hành của công ty;
  3. Hội đồng quản trị phải công bố rõ các tiêu chuẩn và danh sách người lao động được tham gia, nguyên tắc xác định giá bán, nguyên tắc xác định số cổ phiếu được phân phối cho từng đối tượng và thời gian thực hiện;
  4. Công ty phải có đủ nguồn vốn thực hiện căn cứ báo cáo tài chính gần nhất được kiểm toán từ các nguồn Thặng dư vốn, Quỹ đầu tư phát triển, Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, quỹ khác;
  5. Trường hợp công ty đại chúng là công ty mẹ phát hành cổ phiếu để thưởng cho người lao động từ thặng dư vốn cổ phần, quỹ đầu tư phát triển, quỹ khác, nguồn vốn thực hiện được căn cứ trên báo cáo tài chính của công ty mẹ;
  6. Trường hợp công ty đại chúng là công ty mẹ phát hành cổ phiếu để thưởng cho người lao động từ nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, nguồn vốn thực hiện không được vượt quá mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính hợp nhất được kiểm toán. Nếu nguồn vốn thực hiện sử dụng để thưởng cho người lao động thấp hơn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính hợp nhất và cao hơn mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính của công ty mẹ, công ty chỉ được sử dụng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối sau khi đã điều chuyển lợi nhuận từ các công ty con về công ty mẹ theo hướng dẫn về phân phối lợi nhuận của chế độ kế toán công ty;
  7. Trường hợp công ty phát hành cổ phiếu thưởng cho người lao động, tổng giá trị các nguồn vốn trên phải đảm bảo không thấp hơn tổng giá trị vốn cổ phần tăng thêm theo phương án được Đại hội đồng cổ đông thông qua.