Quyết toán thuế TNCN #4: Làm thế nào để được giảm trừ người phụ thuộc khi tính thuế?

...

Làm thế nào để xác định người thân mình có phải là người phụ thuộc không? Cần thực hiện thủ tục gì để có thể giảm trừ người phụ thuộc khi tính thuế? Hãy cùng ProFin tìm hiểu quy định của thuế về vấn đề này.

Khi có người phụ thuộc, bạn sẽ được giảm bớt phần thu nhập bị tính thuế, từ đó làm giảm số thuế thu nhập cá nhân (“TNCN”) phải nộp. Tuy nhiên, không phải bất cứ ai “phụ thuộc” vào bạn hay có nhận tiền chu cấp từ bạn thì đều được giảm trừ. Vậy làm thế nào để xác định người thân mình có phải là người phụ thuộc không? Cần thực hiện thủ tục gì để có thể giảm trừ người phụ thuộc khi tính thuế? Hãy cùng ProFin tìm hiểu quy định của thuế về vấn đề này.

* Ghi chú: Nội dung bài viết áp dụng cho cá nhân người Việt Nam và có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong một năm dương lịch (01/01 - 31/12).

Ai được tính là người phụ thuộc?

Một người sẽ được tính là người phụ thuộc để giảm trừ lúc tính thuế TNCN từ tiền lương, tiền công khi thỏa mãn đồng thời 03 yếu tố: (i) thuộc đối tượng được quy định, (ii) thỏa mãn điều kiện quy định tương ứng cho từng nhóm đối tượng, và (iii) có hồ sơ chứng minh.

Có thể chia các đối tượng người phụ thuộc làm 04 nhóm chính.

01 - CON

Người ở nhóm này cần thỏa một trong ba điều kiện sau:

Dưới 18 tuổi (tính đủ theo tháng);
Từ 18 tuổi trở lên bị khuyết tật, không có khả năng lao động;
Đang theo học tại bậc học đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, dạy nghề, phổ thông (tính cả trong thời gian chờ kết quả thi đại học từ tháng 6 đến tháng 9 năm lớp 12); và, không có thu nhập hoặc có thu nhập bình quân từ tất cả các nguồn thu nhập <= 1.000.000 đồng/tháng.

02 - VỢ CHỒNG

Người ở nhóm này cần thỏa mãn điều kiện:

Không có thu nhập hoặc có thu nhập bình quân từ tất cả các nguồn thu nhập <= 1.000.000 đồng/tháng; và
Nếu trong độ tuổi lao động thì phải thuộc diện bị khuyết tật, không có khả năng lao động theo quy định của pháp luật.

03 - CHA MẸ

Người ở nhóm này cần thỏa mãn điều kiện:

Không có thu nhập hoặc có thu nhập bình quân từ tất cả các nguồn thu nhập <= 1.000.000 đồng/tháng; và
Nếu trong độ tuổi lao động thì phải thuộc diện bị khuyết tật, không có khả năng lao động theo quy định của pháp luật.

04 - KHÁC

Bao gồm các cá nhân khác - ngoài ba nhóm kể trên - không nơi nương tựa và đang phải trực tiếp nuôi dưỡng.

Người ở nhóm này cần thỏa mãn điều kiện:

Không có thu nhập hoặc có thu nhập bình quân từ tất cả các nguồn thu nhập <= 1.000.000 đồng/tháng; và
Nếu trong độ tuổi lao động thì phải thuộc diện bị khuyết tật, không có khả năng lao động theo quy định của pháp luật.

Tùy theo đối tượng người phụ thuộc là ai mà hồ sơ để chứng minh cũng có sự thay đổi.

Hồ sơ chứng minh người phụ thuộc để giảm trừ khi tính thuế TNCN. Nguồn: ProFin tổng hợp từ Thông tư số 111/2013/TT-BTC của Bộ tài chính hướng dẫn thực hiện Luật thuế thu nhập cá nhân.

Làm sao để được giảm trừ?

Bạn cần phải:

Có mã số thuế TNCN.
Có nộp hồ sơ đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc để cơ quan thuế ghi nhận thông tin và cấp mã số thuế cho người phụ thuộc.

Lưu ý:

Thời hạn nộp hồ sơ đăng ký là 31/12 của năm tính thuế với nhóm đối tượng khác, và khi quyết toán thuế TNCN với nhóm đối tượng con, vợ chồng, cha mẹ.
Nếu trong năm có thay đổi công ty làm việc thì phải nộp lại hồ sơ đăng ký giảm trừ gia cảnh.
Có lưu trữ hồ sơ chứng minh việc đáp ứng điều kiện quy định về người phụ thuộc.

Thời gian được tính giảm trừ như thế nào?

Trong năm, người phụ thuộc được tính giảm trừ kể từ tháng hoàn tất việc nộp hồ sơ đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc.

Cuối năm, khi quyết toán, người phụ thuộc được tính giảm trừ kể từ tháng phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng.

Ví dụ: ông A có con sinh ngày 17/02/2022. Đến tháng 4/2022, ông A mới hoàn thành việc nộp hồ sơ để đăng ký người phụ thuộc cho con, trong đó thời gian bắt đầu giảm trừ ghi trên hồ sơ là từ ngày 17/02/2022.

Như vậy, khi tính thuế TNCN hàng tháng, ông A sẽ được trừ một người phụ thuộc trong 9 tháng (tháng 4-12/2022). Khi quyết toán thuế TNCN cho cả năm 2022, ông A sẽ được trừ một người phụ thuộc cho 11 tháng (tháng 2-12/2022).

Cần lưu ý thêm là mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một cá nhân trong năm tính thuế. Tức là, giả sử như bạn đã đăng ký con mình làm người phụ thuộc cho năm 2022, thì vợ (chồng) bạn không thể tiếp tục đăng ký người con này làm người phụ thuộc trong năm 2022; hoặc, nếu bạn ngừng đăng ký người con này làm người phụ thuộc vào tháng 7/2022 để chuyển sang vợ (chồng) bạn, thì từ tháng 7-12/2022, vợ (chồng) bạn cũng không thể đăng ký người phụ thuộc được mà phải đợi sang năm 2023 mới được chuyển.

Tham khảo