Em được chào mời mua lô trái phiếu của công ty X với mức giá mới, lợi tức là 14%. Như vậy, mức lợi tức này là đắt hay rẻ?

Đáp:

Theo lời khuyên từ ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch HĐQT và Nhà sáng lập FiinGroup, đầu tiên, bạn cần nắm được những thông tin quan trọng liên quan đến lô trái phiếu đó như sau:

• Doanh nghiệp phát hành
• Kỳ hạn thanh toán lãi và gốc
• Lãi suất danh nghĩa (dùng để tính số tiền lãi mà trái chủ nhận được trên giá trị mệnh giá của trái phiếu)

Ví dụ: tổng mệnh giá gốc của lô trái phiếu này là 10 tỷ đồng, lãi suất danh nghĩa là 9%, kỳ hạn còn lại khoảng 3 năm và kỳ hạn thanh toán lãi 3 tháng/lần vào cuối kỳ. Dựa trên giá trị dòng tiền mới và chiết khấu theo tỷ lệ 14%, mức giá chào bán là 9,3 tỷ, tức là bên bán cắt lỗ 7%. Đối với dân tài chính, công thức tính này rất đơn giản. Tuy nhiên, đối với nhà đầu tư không có chuyên môn tài chính, việc tính ra được con số chính xác không hề dễ dàng do không nắm được các điều kiện, điều khoản cụ thể để định giá trái phiếu.Hiện tại, rất khó để xác định mức lợi tức 14% này là đắt hay rẻ khi chưa có sàn giao dịch trái phiếu chính thức và tập trung, đồng thời do chưa biết được xếp hạng tín nhiệm của tổ chức phát hành. Đối với một sản phẩm có thu nhập cố định như trái phiếu doanh nghiệp, điều quan trọng là phải xác định được các rủi ro như sau:

• Rủi ro tín dụng (hoặc còn gọi là rủi ro vỡ nợ): dựa trên mức xếp hạng tín nhiệm bởi các đơn vị xếp hạng độc lập hoặc định chế tín dụng - đầu tư.
• Rủi ro lãi suất
• Rủi ro kinh tế
• Rủi ro thanh khoản

Như vậy, nếu một tổ chức phát hành trái phiếu có mức rủi ro tăng lên, nhà đầu tư có thể yêu cầu họ trả lãi suất cao hơn. Bên cạnh đó, khi trái phiếu đã được niêm yết giao dịch trên sàn, mức lợi tức sẽ phản ánh giá mới tùy theo rủi ro của tổ chức phát hành và lô trái phiếu đó.Đối với các nền tảng thị trường chưa hình thành đầy đủ, cách mà thị trường áp dụng đó là đưa ra một chiết khấu (hay còn gọi là haircut) do nhu cầu thanh khoản, chiến lược đầu tư và phân bổ tài sản của bên chào bán, cùng với sự chấp thuận của bên mua sau khi đã tìm hiểu và đánh giá thông qua đội ngũ tư vấn tài chính.